زخم پای دیابتی - علت و علائم

 زخم پای دیابتی - علت و علائم 

دیابت یا بیماری قند یک نوع بیماری متابولیکی و مزمن است. چنانچه فردی در طولانی مدت قند خون بالاتر از 120 میلی‌گرم در دسی لیتر داشته باشد به عنوان بیمار مبتلا به دیابت شناخته می‌شود. دیابت شامل سه نوع اصلی نوع 1، نوع 2 و بارداری است. بالا بودن قند خون در طولانی مدت سبب
مشکلات زیادی در بدن شده و به اندام‌های زیادی از جمله چشم، کلیه، اعصاب وغیره آسیب وارد می‎‌کند. زخم پای دیابتی یکی از مشکلات شایعی است که بیماران دیابتی درگیر آن می‌شوند.  

در بیماران مبتلا به دیابت زخم پا خود به خود درمان نمی‌شود و نیاز به مداخلات درمانی و مراقبت خاص وجود دارد و در برخی موارد حتی یک آسیب جزئی می‌تواند به عفونت و مشکلی مزمن تبدیل شود. زخم پای دیابتی به صورت تاول و خونریزی خود را نشان می‌دهد. 

زخم شدن پا موردی است که می‌تواند مانند هر زخم دیگری ایجاد شود و پس از آن بهبود یابد؛ این زخم ممکن است بر اثر ضربه، بریدگی، خراشیدگی، تاول و یا آسیب‌های دیگری به وجود آید. در افراد مبتلا به دیابت، بالا بودن قند خون بر روند طبیعی بهبود زخم اثر گذاشته و می‌تواند به یک عفونت مزمن تبدیل شود. از جمله علت‌هایی که زخم پای دیابتی مانند سایر زخم‌ها بهبود نمی‌یابد، آهسته بودن گردش خون و همچنین آسیب عصبی ناشی از دیابت هستند. در بیماران مبتلا به دیابت سیستم ایمنی ضعیف‌تر است و به همین دلیل درصد احتمال ابتلا به عفونت‌های موضعی در آن‌ها بیشتر از سایر افراد است. عفونتی که بر اثر زخم پای دیابتی به وجود می‌آید، اگر به موقع درمان نشود معمولاً منجر به ورم‌های چرکی، عفونت استخوان و سایر مشکلات حاد می‌شود. در ادامه به توضیحات بیشتری در این خصوص خواهیم پرداخت. 

علت زخم پای دیابتی چیست؟ 

مهم‌ترین علت ایجاد زخم پای دیابتی، بالا بودن قند خون فرد دیابتی است. بالا بودن قند خون گلبول‌های سفید خون را کاهش داده و عملکردشان را نیز مختل می‌کند. زمانی که عملکرد گلبول‌های سفید دچار اختلال می‌شود، عفونت به راحتی در بدن گسترش می‌یابد؛ همچنین بالا بودن قند خون به اعصاب حسی آسیب وارد می‌کند و منجر به نوروپاتی دیابتی یا اختلال حس در فرد می‌شود. زمانی که نوروپاتی حسی در فرد ایجاد می‌شود، فرد حس خود را در اندام‌های تحتانی به خصوص کف پا از دست داده و به همین خاطر زمانی که آسیبی به این اندام وارد می‌شود فرد متوجه آن نمی‌شود. 

 نوروپاتی(کاهش حس لامسه) در فرد دیابتی خطر سوختگی و ایجاد تاول در پا را در این افراد افزایش می‌دهد زیرا به دلیل کاهش حس لامسه فرد متوجه سوختگی نمی‌شود. این مشکل به خصوص در فصل‌های سرد زمانی که افراد به بخاری و شوفاژ نزدیک می‌شوند وجود دارد. به دنبال چنین آسیب هایی، زخم دیابتی نیز پدیدار میشود. 

از دیگر علل ایجاد زخم پای دیابتی، نوروپاتی حرکتی است که منجر به تغییر شکل اندام‌های تحتانی مخصوصاً پا می‌شود. این تغییر شکل با افزایش فشار وارد شده به پا، منجر به بروز پینه می‌شود که می‌تواند از دلایل بروز زخم پای دیابتی باشد. پینه‌ها به مرور زمان می‌توانند ضخیم شوند و به بافت‌های زیرین خود آسیب وارد کنند، این آسیب به شکل تاول و خونریزی بروز می‌کند. 

خشکی پوست و ایجاد ترک در پوست پا که به دنبال نوروپاتی اعصاب خودمختار به وجود می‌آید نیز می‌تواند از دلایل ایجاد زخم پای دیابتی باشد. یکی دیگر از دلایل مهم ایجاد زخم‌های دیابتی گرفتگی عروق محیطی است که سبب کاهش خونرسانی به اندام‌ شده و روند بهبود زخم را کاهش می‌دهد.  

علائم زخم پای دیابتی چیست؟ 

روند بهبود زخم در همه‌ی نقاط بدن یک فرد دیابتی کندتر از یک فرد سالم است و احتمال بروز عفونت وجود دارد اما این بیماران در برابر زخم‌های ایجاد شده روی پا آسیب‌پذیرتر هستند. زخم پای دیابتی یکی از علل شایع بستری شدن افراد دیابتی در بیمارستان است و در برخی موارد می‌تواند به قطع عضو نیز منجر شود، بنابراین تشخیص سریع و درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است. 

از اواین نشانه‎‌های زخم پای دیابتی پینه (کالوس) است که علت آن فشار زیاد به کف پا است. بسیار مهم است که افراد دیابتی هر روز وضعیت پاهای خود را بررسی کنند و در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم زیر سریع به پزشک مراجعه کنند: 

§ ایجاد بافت سیاه اطراف زخم 

§ تحریک و قرمزی پوست پا 

§ وجود تورم غیر عادی 

§ بوی بد یک یا هر دو پا 

§ خارج شدن عفونت از پا به طوری که منجر به لکه شدن جوراب یا کفش شود 

§ پینه گسترده در اطراف یا داخل زخم 

چنانچه برای درمان زخم پای دیاتی سریع اقدام شود، زمان و هزینه‌ی درمان کاهش می‌یابد و از بروز مشکلات حاد جلوگیری می‌شود. در مقاله بعدی میتوانید جزئیات بیشتری از تشخیص و درمان زخم پای دیابتی را مطالعه بفرمایید.