نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی 

قند خون بالا موجب آسیب رسیدن به بسیاری از بافت‌های بدن‌مان مانند دیواره رگ‌ها و اعصاب می­شود. یکی از دستگاه‌های بدن که قند بالای خون به آن صدمه می‌زند، دستگاه عصبی است. دیابت می­تواند به نورون­های عصبی آسیب بزند که به آن نوروپاتی دیابتی گفته می­­شود. داشتن سبک زندگی سالم و مدیریت قند خون در محدوده مورد نظر تأثیر زیادی در جلوگیری یا کاهش پیشرفت نوروپاتی دیابتی دارد.  

طبق گزارشات مرکز پیشگیری و درمان بیماری­ها (CDC) یکی از عوارض قند خون بالا به مدت طولانی، آسیب عصبی است. قند خون بالا به اعصاب آسیب می­رساند و اعصاب دیگر نمی­توانند پیام را به نقاط مختلف بدن منتقل کنند. آسیب عصبی می­تواند از جمله بی­ حسی خفیف تا درد باشد که انجام فعالیت­های طبیعی را با دشواری مواجه می­سازد.  

حدود نیمی از افراد دیابتی آسیب عصبی دارند. خبر خوب این است که کنترل دقیق میزان قند خون و نزدیک نگه داشتن آن در محدوده نرمال باعث
می­شود آسیب عصبی تا حد زیادی پیشگیری شود و یا از پیشروری آسیب­های عصبی که از قبل در مراحل اولیه رخ داده­اند جلوگیری کرد.  

علائم آسیب عصبی معمولاً به آرامی خود را نشان می­دهند، بنابراین تشخیص زودهنگام علائم برای جلوگیری از وخیم­تر شدن آن بسیار مهم است.  

مکانیسم دیابت برای آسیب رسانی به اعصاب 

تخریب رگ­ها یکی از آسیب‌هایی است که دیابت به بدن وارد می­کند. برخی از این رگ­ها مسئول تغذیه رسانی به عصب هستند. بنابراین زمانیکه این رگ­ها دچار آسیب می­شوند، عصب دچار مشکل می‌شود. دلیل دیگر این است که در دیابت فرد قند خون بالایی دارد و همین موضوع نیز سبب آسیب رساندن به اعصاب می شود. 

انواع آسیب­های عصبی(نوروپاتی): 

چهار نوع اصلی آسیب عصبی وجود دارد که فرد می­تواند به بیش از یک نوع مبتلا شود. علائم ایجاد شده، به نوع آسیب عصبی و نوع اعصاب درگیر
بستگی دارد.  

آسیب اعصاب محیطی (نوروپاتی اعصاب محیطی) 

آسیب عصب محیطی شایع­ترین نوع آسیب عصبی در افراد دیابتی است که بر روی دست­ها، پاها و بازوها تأثیر می­گذارد. گزگز و مورمور شدن یا به‌ عبارت دیگر حالت سوزن‌سوزن شدن، درد یا حساسیت بیش‌ از‌ حد نشانه آسیب عصب محیطی است. 

علائم دیگر می­تواند شامل موارد زیر باشد:  

· درد یا افزایش حساسیت به ویژه در شب 

· بی­حسی یا ضعف 

· مشکلات جدی در پا مانند زخم، عفونت و درد استخوان و مفصل 

وقتی عصب محیطی آسیب ببیند، ممکن است بیمار متوجه زخم ناشی از فشار یا جراحات نشود. به همین دلیل این زخم‌ها منجربه عفونت می‌گردد.
در برخی مواقع در صورت شدت یافتن جراحت و عفونت قطع عضو ضروری است. یافتن و درمان به موقع مشکلات پا می ­تواند احتمال بروز عفونت جدی را کاهش دهد. اگر دیابت دارید و دارای آسیب عصب محیطی هستید مراقبت از پاها و چکاپ آنها و همچنین نوع کفشی که می­پوشید بسیار مهم است.  

آسیب اعصاب خودمختار (نوروپاتی آتونومیک) 

آسیب اعصاب آتونومیک، بر قلب، مثانه، معده، روده، اندام­های جنسی یا چشم تأثیر می­گذارد. علائم می­تواند شامل موارد زیر باشد: 

· مشکلات مثانه یا روده که ممکن است باعث بی اختیاری ادرار، یبوست یا اسهال شود.  

· حالت تهوع ، کاهش اشتها و استفراغ.  

· تغییراتی در نحوه تطبیق چشمان شما از روشنایی به تاریکی.  

· کاهش عملکرد جنسی از جمله مشکل در نعوظ در مردان یا خشکی واژن در زنان 

آسیب نزدیک به عصب 

آسیب نزدیک به عصب روی اعصاب ران، باسن یا پاها تأثیر می­گذارد. همچنین می­تواند بر ناحیه معده و قفسه سینه نیز تاأثیر گذار باشد. 

علائم این نوع آسیب شامل موارد زیر است:  

· درد شدید در ران و لگن یا باسن 

· مشکل در بلند شدن از حالت نشسته  

· درد شدید معده 

آسیب عصب مرکزی 

آسیب عصب کانونی بر روی اعصاب منفرد تأثیر می­گذارد که اغلب در دست ، سر ، تنه یا پا هستند. علائم آن عبارتند از: 

· مشکل در تمرکز بینایی یا داشتن دید دوتایی 

· داشتن درد در پشت یک چشم 

· عدم توانایی در حرکت یک طرف صورت (فلج بل) 

· بی­حسی یا سوزن سوزن شدن در دست ها یا انگشتان  

· ضعف در دست که ممکن است باعث شود اشیاء را رها کنید 

نکاتی برای جلوگیری یا تأخیر در آسیب عصبی 

تا حد ممکن قند خون خود را در محدوده هدف نگه دارید تا به جلوگیری یا به تأخیر انداختن آسیب عصبی کمک نماید.  

کارهای دیگری که می­توانید انجام دهید عبارتند از: 

• فشار خون خود را زیر 140/90 میلی متر جیوه (یا میزانی که پزشک تعیین کرده) نگه دارید.  
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.  
• اگر اضافه وزن دارید وزن خود را کاهش دهید.  
• مصرف الکل را محدود یا از آن اجتناب کنید.  
• سیگار را ترک کنید یا شروع نکنید. 
• از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید.  
• طبق تجویز پزشک دارو مصرف کنید. 

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟ 

در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک خود تماس بگیرید: 

· بریدگی یا زخم در پا که آلوده شده یا بهبود نمی­یابد.
 

· سوزش، سوزن سوزن شدن، ضعف یا درد در دست ها یا پاها که باعث اختلال در فعالیت­های روزمره یا خواب می­شود.  

· تغییر در هضم، ادرار یا عملکرد جنسی 

· سرگیجه یا غش کردن 

اکثر افراد دیابتی می­توانند با مراقبت از عوارض جدی آسیب عصبی جلوگیری کنند. مراقبت منظم از پا در خانه، مراجعه منظم به پزشک و
معاینه پاها در هر ملاقات با پزشک و نگه داشتن قند خون در محدوده هدف از بروز مشکلات ناشی از نوروپاتی عصبی جلوگیری می­نماید.  

تست­های تشخیص نوروپاتی دیابتی 

فرد دیابتی در هنگام مراجعه به پزشک معاینه پاها را باید در نظر داشته باشد. پزشک پوست پا، عضلات، نبض و دمای پا را بررسی می‌کند. پزشک برای بررسی احتمال آسیب به اعصاب محیطی، یا تست سرعت هدایت عصبی را پیشنهاد می­کند. این آزمایشان نشان می­دهند که عصب مربوطه درست کار می­کند یا نه. نوار عضله میزان هماهنگی و همکاری عصب و عضله را ثبت می­کند و تست سرعت هدایت عصبی نیز با اندازه‌گیری سرعت انتقال پیام‌های عصبی، سلامت عصب‌ها را بررسی می‌کند. 

درمان نوروپاتی دیابتی  

پیشگیری در نوروپاتی دیابتی بهترین راه درمان است اما در صورت ابتلا می­توانید به اقدامات درمانی که در زیر به آن اشاره شده است
بپردازید: 

· کنترل قند خون با داروها و یا استفاده از انسولین 

· استفاده از داروهای ضدافسردگی جهت درمان اختلالات خواب نوروپاتی دیابتی 

· در صورت ضعف عضلات می­توانید فیزیوتراپی را با مشورت با پزشک انجام دهید. 

· نوشیدن آب زیاد تا از عفونت ادراری جلوگیری شود. 

· افرادی که دچار نوروپاتی دیابتی در اندام‌های انتهایی می شوند ممکن است در اثر ضربه پایشان زخم شود ولی اصلا متوجه این مشکل نشوند بنابراین باید از برخی جوراب‌ها و دستکش‌ها برای محافظت از اندام هایشان استفاده کنند. 

· این افراد کلیه سنگ ساز دارند و باید از موادی که ریسک تولید سنگ را بالا می برند مثل سموم حشره کش، سیگار و الکل به شدت دوری کنند.  

· استرس باعث التهاب می شود و نشانه‌های نوروپاتی دیابتی را تشدید می‌کند. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی باید سعی کنند که تا حد امکان از استرس به دور باشند. 

در این مقاله به آسیب عصبی که یکی از نتایج دیابت برای بدن است و زندگی فرد را با معضل مواجه می­کند پرداختیم. آسیب عصبی در افراد دیابتی بسیار شایع است و پیشگیری و مراقبت از آن از طریق کنترل سطح قند خون و مراقبت از پا بسیار مهم می­باشد. دیابت تأثیرات دیگری نیز بر ارگان­هایی مانند قلب و چشم می­گذارد و می­تواند اثر سویی بر آنها داشته باشد. پیشنهاد می­کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اثرات دیابت بر سایر ارگان های بدن از جمله کلیه ها، مقاله ­های دیگر ما را که در این لینک آمده است دنبال نمایید.