پارکینسون: پیشگیری و درمان
پیشگیری و درمان بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون یکی از مشکلات مرتبط با مغز و اعصاب است که میتواند محدودیت بیشماری برای بیماران و اطرافیانشان به وجود آورد. لرزش، عدم تعادل، اختلال شناختی و عملکردی بخشی از مشکلات ناشی از پارکینسون می‌باشد که اگر به موقع شناخته شود میتوان عوارض آن را تا حد مطلوبی کاهش داد. با درمان مناسب، بیشتر افراد مبتلا به بیماری پارکینسون میتوانند زندگی طولانی داشته باشند.
به طور کلی بیماری پارکینسون درمان قطعی ندارد اما استفاده از داروهای مخصوص میتواند علائم بیماری رابه میزان قابل ملاحظهای بهبود بخشد. همچنین مداخلات پزشکی موجب کنترل و توقف پیشرفت بیماری میشود. در برخی مواقع، پزشک ممکن است جراحی را برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم شما پیشنهاد دهند.
افرادی که در نزدیکان خود بیماری پارکینسون و دشواری‌های ناشی از آن را دیده‌اند همواره به دنبال راهی برای مقابله با آن هستند. در مقاله قبل علت و علائم بیماری پارکینسون را بررسی نمودیم. در این مقاله با شما نکاتی در مورد پیشگیری و درمان پارکینسون مطرح می‌کنیم.
روشهای درمانی پارکینسون چیست؟
اگرچه هیچ درمانی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، اما داروها، درمان های جراحی و سایر روش های درمانی مانند فیزیوتراپی اغلب میتوانند برخی علائم را تسکین دهند و از پیشرفت بیماری جلوگیری نمایند.
داروهایی که برای بیماری پارکینسون تجویز میشود شامل موارد زیر است:
· داروهایی که سطح دوپامین را در مغز افزایش می دهند.
· داروهایی که روی سایر مواد شیمیایی مغز در بدن تأثیر می گذارند.
· داروهایی که به کنترل علائم غیرحرکتی کمک می کنند.
لوودوپا مؤثرترین داروی بیماری پارکینسون است. سلولهای عصبی از لوودوپا برای ساختن دوپامین برای جبران مجدد ذخایر مغز استفاده میکنند. معمولاً افراد از لوودوپا، به همراه داروی دیگری به نام کاربیدوپا مصرف میکنند. کاربیدوپا از برخی عوارض جانبی لوودوپا مانند حالت تهوع، استفراغ، فشار خون پایین و بی قراری جلوگیری میکند یا آنها را کاهش می دهد. همچنین میتواند میزان لوودوپای مورد نیاز برای بهبود علائم را نیز کاهش دهد.
افراد مبتلا به پارکینسون هرگز نباید بدون دستور پزشک مصرف لودوپا را قطع کنند. قطع ناگهانی دارو عوارض جانبی جدی مانند عدم توانایی در حرکت و یا مشکل تنفس ایجاد میکند.
سایر داروهایی که برای درمان علائم پارکینسون استفاده میشوند عبارتند از:
· آگونیست های دوپامین برای تقلید از نقش دوپامین در مغز
· مهار کننده های MAO-B: آنها با مهار آنزیم مونوآمین اکسیداز (MAO B) B در مغز از تخریب دوپامین مغز جلوگیری میکنند.
· مهار کنندههای COMT: این دارو با مهار کردن آنزیمی که باعث تخریب دوپامین می شود، اثر درمانی لودوپا را طولانیتر میکند.
· آمانتادین یک داروی ضد ویروسی قدیمی است که برای کاهش حرکات غیر ارادی استفاده میشود و در کوتاه مدت میتواند علائم بیماری پارکینسون خفیف و در مراحل اولیه را تسکین دهد.
· داروهای آنتی کولینرژیک برای کاهش و کنترل لرزش و سفتی عضلات در بیماری پارکینسون مورد استفاده قرار میگیرند.
تحریک عمیق مغزی :
برای افراد مبتلا به پارکینسون که به داروها پاسخ خوبی نمیدهند، تحریک عمقی مغز یا DBS ممکن است مناسب باشد. DBS یک روش جراحی است که با جراحی الکترودها را به بخشی از مغز پیوند می دهند و آنها را به دستگاه الکتریکی کوچکی که در قفسه سینه کاشته شده متصل می کند. این روش ایمپالسهای الکتریکی را به مغز شما ارسال میکند و ممکن است بسیاری از علائم بیماری پارکینسون مانند لرزش، کندی حرکت و سفتی را کاهش دهد. تحریک عمیق مغزی بیشتر به افرادی که دارای بیماری پیشرفته پارکینسون هستند و دارای پاسخ دارویی ناپایدار به لوودوپا هستند ارائه میشود.
سایر درمانها:
برای کمک به علائم بیماری پارکینسون ممکن است از روش های درمانی دیگری استفاده شود. این روشها شامل درمانهای فیزیکی مانند فیزیوتراپی، درمانهای روان درمانی و گفتاری هستند که به اختلالات راه رفتن و صدا، لرزش و سفتی و کاهش عملکردهای ذهنی کمک می کنند. از دیگر روش های درمانی حمایتی می توان به رژیم غذایی سالم و ورزشهایی برای تقویت عضلات و بهبود تعادل نیز اشاره کرد.
پیشگیری از پارکینسون
طبیعتا اگر در خانواده سابقۀ بیماری پارکینسون وجود داشته باشد، نسل بعد از آن دچار این نگرانی هستند که چطور میتوانند این بیماری را از خود دور نگه دارند. متاسفانه از آنجایی که علت این بیماری هنوز ناشناخته است پس نمیتوان راه قطعی پیشگیری از آن را نیز تعیین نمود. اما دانشمندان به نتایج قابل ملاحظهای در این زمینه دست یافته اند.
ورزش منظم
برخی تحقیقات نشان داده است که ورزش منظم هوازی ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
کافئین
برخی از مطالعات دیگر نشان داده است که احتمال ابتلا به پارکینسون بین افرادی که روزانه کافئین مصرف میکنند، نسبت به افرادی که کافئین کمتری مصرف دارند، کمتر است. کافئین در نوشیدنی‌هایی چون قهوه و چای وجود دارد. هنوز مکانیسم اثر کافئین مشخص نشده است. شاید به طور مستقیم ریسک ابتلا را کاهش دهد یا آنکه با مکانیسم‌های واسطۀ دیگر در ارتباط باشد.
چای سبز
نتایج برخی از تحقیقات نشان داده است که مصرف چای سبز نیز با کاهش خطر ابتلا به پارکینسون ارتباط دارد. البته شایان ذکر است که هنوز شواهد کافی برای این روشها وجود ندارد. به همین دلیل نمیتوان این روشهای پیشگیری را تکنیک‌های قطعی و کاملا بازدارنده معرفی نمود. اما همانطور که مشخص است، امتحان کردن این روشها ضرر ندارد و تحقیقات مثبتی نیز در تایید نسبی آن موجود است.
از سوی دیگر با پیشرفت علم و تکنولوژی هر روزه مطالعات بیشتری به منظور کشف راه های پیشگیرانه و درمان کنندۀ پارکینسون انجام میشود که باعث امیدواری هستند.
عوارض پارکینسون چیست؟
درمان پارکینسون اغلب جایی مطرح مشود که بیمار از عوارض این بیماری به تنگ آمده است. بیماری پارکینسون اغلب عوارضی را به همراه دارد که قابل درمان هستند، از جمله آنها:
مشکلات تفکر: فرد ممکن است مشکلات شناختی (زوال عقل) و مشکلات تفکر را تجربه کند. این موارد معمولاً در مراحل پیشرفتۀ بیماری پارکینسون اتفاق می افتد و با دارو درمان برطرف نمیشود.
افسردگی و تغییرات عاطفی: فرد ممکن است در مراحل اولیه بیماری دچار افسردگی شود. درمان افسردگی میتواند توانایی مقابله با سایر چالشهای بیماری پارکینسون را برای فرد آسانتر کند. همچنین ممکن است فرد تغییرات عاطفی دیگری مانند ترس، اضطراب یا از بین رفتن انگیزه را تجربه کند. پزشکان برای درمان این علائم داروهایی را تجویز میکنند.
مشکل در بلع: بیمار با پپیشرفت بیماری در بلع دچار مشکل میشود. به دلیل کند شدن عمل بلع، بزاق در دهان جمع میشود و منجر به سرازیری آب دهان میگردد.
مشکلات جویدن و خوردن: آخرین مرحله بیماری پارکینسون بر عضلات دهان تأثیر میگذارد و جویدن را مشکل میکند. این وضعیت میتواند منجر به خفگی و سوء تغذیه شود.
اختلال خواب: مبتلایان به پارکینسون اغلب دارای اختلالات خواب هستند. از جمله این اختلالات بیدار شدن مکرر در طول شب، بیدار شدن زود هنگام و یا خوابیدن در طول روز است. داروها ممکن است به رفع مشکلات خواب کمک کنند.
مشکلات مثانه: بیماری پارکینسون ممکن است باعث ایجاد مشکلات مثانه از جمله عدم توانایی در کنترل ادرار یا مشکل در ادرار کردن شود.
یبوست: به دلیل کندتر شدن حرکات دستگاه گوارش تحت تاثیر پارکینسون، بیشتر افراد مبتلا به این بیماری دچار یبوست نیز میشوند.
تغییرات فشار خون: فرد ممکن است هنگام ایستادن به دلیل افت ناگهانی فشار خون احساس سرگیجه یا سبک شدن سر کند.
اختلال در احساس بویایی: فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است در شناسایی بوها یا تفاوت بین بوها مشکل پیدا کند. این مشکل ممکن است حتی پیش از بروز سایر علائم خود را نشان دهد.
خستگی: بسیاری از مبتلایان به پارکینسون انرژی خود را از دست میدهند و خیلی زود خسته میشوند که علت آن مشخص نیست.
اختلال عملکرد جنسی: بعضی از افراد مبتلا به پارکینسون متوجه کاهش میل یا عملکرد جنسی خود میشوند.
