واژینیسموس – درمان

درمان واژینیسموس 

واژینیسم انقباض غیر ارادی و مقاوم عضلات ناحیه خارجی واژن به هنگتم دخول جسم خارجی به ناحیه تناسلی است. افرادی که از واژینیسوس رنج می‌برند ممکن است نسبت به دخول هر جسم خارجی اعم از آلت تناسلی مرد، تامپون، انگشت، ابزار معاینه (اسپکولوم)، گوش پاک‌کن و هر جسم دیگری واکنش انقباضی شدید نشان دهند. 

در مقاله قبل علت واژینیسم را با جزئیات بررسی کردیم. اما به طور کلی برخی بانوان به دلیل باور ذهنی و روانی اشتباه دچار اختلال واژینیسم می‌شوند. اختلال واژینیسموس ممکن است بعد از ضربه یا رابطه نامناسب، به دلیل باورهای ذهنی غلط و غیره پیش بیاید. اما خوشبختانه روش‌هایی جهت درمان این بیماری توصیه شده است. 

در ادامه با ما همراه باشید تا تکنیک‌های توصیه شده جهت درمان حالت واژینیسموس را مرور کنیم. 

 درمان واژینیسموس 

از آنجا که معمولا علت واژینیسم، ریشه روانی دارد رویکردهای روان درمانی و افزایش آگاهی نسبت به مسائل جنسی در اولویت درمان قرار دارد. همچنین به دلیل ریشه روانی این اختلال، جراحی جهت باز شدن سوراخ واژن توصیه نمی‌شود. مگر اینکه پزشک متخصص به دلیل بسته بودن نسبی پرده بکارت (هایمن)، یا موارد ضروری دیگری جراحی را توصیه کند. 

از جمله اقدامات درمانی لازم جهت بهبود واژینیسم و بالا بردن کیفیت رابطه جنسی شامل موارد زیر است: 

· کمک به خانم‌ها جهت آشنا شدن با آناتومی اندام تناسلی و به طور کلی آشنایی با ساختمان بدن خود 

· کمک به خانم‌ها جهت ایجاد احساس راحتی بیشتر و درک طبیعی بودن میل جنسی 

· آموزش روش‌های آرام سازی که میتواند شامل دوش گرفتن، تنفس عمیق، گوش کردن به موسیقی یا شنیدن مجموعه های مخصوصی که برای آرام سازی توسط متخصصین آماده شده. 

· آموزش تمرینات کگل (kegel)، به منظور کنترل عضلات کف لگن و واژن. تمرینات کگل، تکنیک‌های ورزشی هست که در یوگا و همچنین طب فیزیکی مورد تایید است. 

· آموزش چگونگی اتساع تدریجی عضلات واژن با انگشت یا ابزارهای مخصوص 

· اختصاص زمانی برای ایجاد تمرکز و احساس لذت جنسی از طریق لمس 

· ایجاد بر انگیختگی کامل جنسی پیش از انجام رابطه جنسی 

· توصیه های دارویی برای کنترل اضطراب 

در مورد دارو درمانی ذکر این نکته ضروری است که تجویز دارو باید توسط پزشک صورت گیرد. چرا که داروها میتواند از یک سو با عوارض جانبی و از سوی دیگر با تداخل دارویی همراه باشد. لذا وقتی پزشک دارویی را تجویز میکند در واقع همه جوانبی که ممکن است دانش ما برای آن کافی نباشد را در نظر دارد. اما تجربه نشان میدهد در برخی موارد استفاده از داروهایی مانند پروپرانولول یا آلپرازولام جهت کنترل و کاهش اضطراب میتواند مفید باشد. 

گاهی اوقات ممکن است واژینیسموس به دلیل عوارض جانبی بیماری‌های دیگری همچون التهاب مزمن لگن و بیماری‌های رحمی اتفاق بیافتد. این اختلالات باید توسط پزشک تشخیص داده و درمان موثر انتخاب شود.  

برای کمک به درمان واژینیسموس یا همان واژینیسم، پزشک پس از معاینات و سوالات اولیه، ممکن است نیاز به معاینه لگن نیز داشته باشد. در صورت امکان باید معاینه لگن در حضور همسر فرد بیمار انجام شود تا در حین معاینه پزشک متخصص بتواند به زوجین نسبت به آناتومی طبیعی بدن زن و سیستم تناسلی او آموزش دهد. همچنین از طریق این آموزش باورهای غلط از بین می‌رود. اگر خانم بیمار بتواند معاینه لگن را به وسیلۀ یک آینه مشاهده کند بسیار مفید است. 

برخی سوالاتی که ممکن است پزشک حین معاینه از بیمار بپرسد میتواند شامل این موارد باشد: سابقه این اختلال، اینکه آیا قبلا تجربه رابطه جنسی سخت و دردناک داشته اید؟ اینکه آیا به غیر از آلت تناسلی مرد از دخول سایر اجسام خارجی در واژن نیز ترس و اضطراب دارید یا خیر؟  

آیا واژینیسموس یک اختلال روانی است؟ 

اگرچه شواهد نشان می‌دهد در بیشتر موارد اختلال واژینیسموس ریشه روانی دارد، اما این اختلال ممکن است علت‌های دیگری نیز داشته باشد که توسط پزشک قابل تشخیص است. علل شایع روانی همچون پندارهای دوران کودکی، تجربیات نامناسب و نیز مشکلات عاطفی در روابط زناشویی نقش مهمی در بروز واژینیسم دارد.  

اما دلایل دیگری نیز همچون بیماری‌های رحمی، التهاب مزمن لگن، ناهنجاری‌های آناتومیک مثل تنگی کانال واژن یا انسداد نسبی هایمن میتواند در تجربه واژینیسم موثر باشد. اگرچه اختلالات غیر روانی درصد کمتری از واژینیسم را به خود اختصاص میدهد اما اگر تکنیک‌های روان درمانی موثر نبود حتما از سوی پزشک معالج مورد توجه قرار میگیرد.