هماتوریا یا وجود خون در ادرار – تشخیص و درمان

هماتوریا یا وجود خون در ادرار – تشخیص و درمان 

وجود خون در ادرار وضعیتی است که میتواند موجب نگرانی مبتلایان گردد. در مورد علت و علائم این وضعیت در مقاله قبلی صحبت کرده‌ایم. اما فی‌الواقع این شرایط ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. تشخیص هماتوریا از این جهت اهمیت می‌یابد که این وضعیت احتمالا نشانه‌ای از سایر مشکلات احتمالی است. به همین دلیل خوب است که به نشانه‌های هماتوریا اهمیت داده و ضمن تشخیص، درمان متناسب با مشکل را نیز آغاز نمود. 

از آنجایی که هماتوریا ممکن است علل مختلفی داشته باشد، پزشک معمولا از تکنیک‌های مختلفی نیز برای تایید این وضعیت و تشخیص قطعی علت آن استفاده میکند. از جمله روش‌های تشخیص وجود خون در ادرار: 

· معاینات فیزیکی 

· آزمایش ادرار 

· تست تصویری 

· سیستوسکوپی 

پس از تشخیص علت هماتوریا، آنگاه پزشک بر اساس اولویت، درمان را آغاز میکند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که وجود خون در ادرار همیشه هم علت خطرناکی ندارد و برخی موارد نیاز به مداخله پزشکی خاصی جهت درمان وجود ندارد. در این مقاله ضمن بررسی روش‌های تشخیصی و تکنیک‌های درمانی هماتوریا، به بررسی ریسک فاکتورهای تشدید کنندۀ احتمال ابتلا به هماتوریا نیز می‌پردازیم. 

تشخیص وجود خون در ادرار 

برای اینکه پزشک تشخیص دهد دلیل وجود خون در ادرار شما چیست انجام آزمایش­هایی را توصیه می­کند، از جمله این آزمایشات: 

معاینات فیزیکی: در معاینات فیزیکی در مورد سابقه پزشکی شما بحث می­شود.همچنین ممکن است وضعیت پروستات نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. 

آزمایش ادرار: حتی اگر تشخیص اولیه به وسیله مشاهده ادرار امکان­پذیر باشد، باز هم برای اطمینان از وجود خون در ادرار انجام آزمایش ادرار لازم است. آزمایش ادرار علاوه بر بررسی خون در ادرار میتواند وجود عفونت یا مواد معدنی که موجب سنگ کلیه می­شوند را نیز تعیین نماید.  

تست­های تصویری: آزمایش­هایی مانند سی تی اسکن یا ام آر ان آی یا معاینه اولتراسوند برای یافتن علت هماتوریا مورد استفاده قرار می­گیرند. 

سیستوسکوپی: روشی است که در آن پزشک با استفاده از لوله­ای باریک که دارای دوربین است می­تواند ناحیه مجاری ادراری و مثانه را بررسی کند و علت وجود خون در ادرار را متوجه شود.  

در برخی موارد علت اصلی خونریزی در ادرار پیدا نمی­شود. در این صورت پزشک آزمایش­های منظم را پیشنهاد می­کند مخصوصا زمانی که فرد در عرض عوامل تشدید کنندۀ خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارد، انجام آزمایشات تکمیلی بسیار مفید فایده خواهد بود. از جمله این عواملی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهند، استعمال دخانیات، قرار گرفتن در معرض مواد سمی محیطی و یا رادیوتراپی می‌باشند.
 

درمان هماتوریا یا وجود خون در ادرار 

پزشک با توجه به علتی که در شما موجب هماتوریا شده است، روش­های درمانی متفاوتی را در پیش می­گیرد. اگر تشخیص پزشک این باشد که وجود خون در ادرار ناشی از عفونت ادراری است، استفاده از آنتی بیوتیک برای از بین بردن عفونت ادراری را تجویز میکند. همچنین اگر علت هماتوریا، ناشی از بزرگ شدن پروستات ارزیابی شود، آنگاه پزشک داروهایی برای کوچک کردن پروستات بزرگ شده تجویز مینماید. درمان با امواج برای شکستن سنگ­های مثانه یا کلیه نیز میتواند وجود خون در ادرار به دلیل سنگ کلیه و مثانه را التیام بخشد. در برخی موارد که عوارض جدی نیست ممکن است به صلاحدید پزشک کلا نیازی به انجام پروسه درمانی نباشد. 

چه عواملی ریسک ابتلا به هماتوریا (وجود خون در ادرار) را افزایش میدهد؟ 

در تمامی افراد از بزرگسالان گرفته تا کودکان و نوجوانان احتمال وجود گلبول­های قرمز در ادرار وجود دارد.عواملی که خطر ابتلا به خونریزی در ادرار را افزایش می­دهند عبارتند از: 

سن: افزایش سن می‌تواند یکی از ریسک فاکتورهای وجود خون در ادرار باشد. برای مثال پس از 50 سالگی ریسک بزرگ شدن غده پروستات بالا میرود. در نتیجه افرادی که بیش از 50 سال سن دارند بیشتر در معرض هماتوریای ناشی از بزرگ شدن غده پروستات قرار میگیرند. 

عفونت:یکی از دلایل شایع وجود خون در ادرار آلوده شدن کلیه به ویروس یا باکتری است که موجب التهاب کلیه می­شوند. 

سابقه خانوادگی: احتمال بروز خونریزی در ادرار افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری کلیوی یا سنگ کلیه هستند، بیشتر می­شود. 

داروها: برخی داروها مانند آسپرین و ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی و آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر پنی‌سیلین احتمال وجود خون در ادرار را افزایش می­دهند.  

فعالیت شدید: ورزشکارانی که مسافت­ های طولانی را می­دوند بیشتر مستعد خونریزی ادراری هستند. گاهی مواقع این عارضه با نام هماتوریای دونده شناخته می­شود. با اینحال هرکدام از ورزش‌های پرتنش می‌توانند موجب این وضعیت شوند.