سرطان روده بزرگ – علت و علائم
سرطان روده بزرگ – علت و علائم
سرطان روده بزرگ نوعی سرطان است که از روده بزرگ یا کولون شروع میشود. روده بزرگ قسمت پایانی دستگاه گوارش است. سرطان روده بزرگ معمولاً در بزرگسالان دیده میشود، با این حال میتواند در هر سنی اتفاق افتد.
این سرطان معمولا با پیدایش پولیپ‌های کوچک خوش خیم آغاز میشود. پولیپها ممکن است کوچیک باشند و علائم کمی را ایجاد کنند. اگر به موقع تشخیص و درمان اتفاق نیافتد، ممکن است این پولیپها به سلول سرطانی پیشرفته و در نتیجه سرطان روده تبدیل گردند.
سرطان کولون یا روده بزرگ در برخی مواقع سرطان کولورکتال نیز نامیده میشود. این نام ترکیبی از سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم است که از رکتوم شروع میشود.
علائم سرطان روده بزرگ
علائم و نشانههای سرطان روده بزرگ عبارتند از:
· تغییر مداوم در عادت دفع از جمله اسهال، یبوست و یا تغییر در غلظت مدفوع
· خونریزی مقعدی یا وجود خون در مدفوع
· ناراحتی دائمی در ناحیه شکم مانند گرفتگی عضلات، نفخ یا درد
· احساس میکنید روده شما به طور کامل تخلیه نمیشود
· ضعف و خستگی
· کاهش بی دلیل وزن
· بی اشتهایی
بسیاری ازافرادی که به سرطان روده بزرگ مبتلا میشوند درمراحل اولیه بیماری هیچ علامتی را تجربه نمیکنند. بسته به اندازه و محل
سلولهای سرطانی در روده بزرگ میتواند علائمی متفاوتی بروز یابد.
علت سرطان روده بزرگ
پزشکان نسبت به علت اصلی سرطان روده بزرگ مطمئن نیستند. به طور کلی سرطان روده بزرگ زمانی شروع میشود که در سلولهای سالم کولون جهشهای ژنی در DNA ایجاد شود. DNA درون هسته سلول قرار دارد و دارای مجموعهای از دستورالعملهایی است که به سلول میگوید چه کاری انجام دهد.
سلولهای سالم به رشد و تقسیم به طور طبیعی ادامه میدهند تا بدن شما عملکرد طبیعی خود را حفظ کند. اما زمانی که دی ان ای سلولی آسیب میبیند و تبدیل به سلول سرطانی میشود میتواند بیش از اندازه طبیعی تقسیم شود. حتی زمانیکه سلولهای جدید
مورد نیاز نباشند. با تجمع این سلولها تومور تشکیل میشود.
با گذشت زمان سلولهای سرطانی رشد کرده و به بافتهای طبیعی اطراف خود حمله میکنند و آنها را از بین میبرند. سلولهای سرطانی میتوانند به سایر نقاط بدن روند که به آن متاستاز گفته میشود و در قسمتهای دیگر بدن تومور تشکیل دهند.
عوامل خطر افزایش ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ:
عواملی که میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند عبارتند از:
· افزایش سن: سرطان روده بزرگ در هر سنی قابل تشخیص است اما اکثر افراد مبتلا به سرطان کولون سنشان بالاتر از 50 سال است. نرخ ابتلا به سرطان روده بزرگ در افراد پایینتر از 50 سال در حال افزایش است. اما پزشکان از علت دقیق آن مطمئن نیستند.
· سابقه شخصی ابتلا به سرطان کولورکتال یا پولیپ: اگر قبلاً به سرطان روده بزرگ یا پولیپ های غیر سرطانی روده بزرگ مبتلا شدید، خطر ابتلای شما به سرطان روده بزرگ در آینده بیشتر میباشد.
· التهاب روده: بیماریهای التهابی مزمن روده بزرگ مانند کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) و بیماری کرون میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند.
· سندرمهای وراثتی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد:برخی جهشهای ژنی از طریق وراثت به نسلهای بعد منتقل میشوند و میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به طور شدیدی افزایش دهند. تنها درصد کمی از سرطانهای روده بزرگ به ژنهای وراثتی مرتبط هستند. شایعترین سندرمهای ارثی پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ هستند که به عنوان سرطان روده بزرگ غیر پولیپی ارثی (HNPCC) نیز شناخته میشود. همچنین برخی نژادها نیز به طور کلی بیشتر مستعد این نوع سرطان
هستند.
· سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ: اگر یکی از بستگان خونی شما به این بیماری مبتلا شده است، احتمال ابتلا شما به سرطان روده بزرگ افزایش مییابد. اگر بیش از یک عضو خانواده سرطان روده بزرگ یا سرطان رکتوم داشته باشند، خطر ابتلا شما حتی بیشتر هم میشود.
· رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب: سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم میتواند با رژیم غذایی که فیبر کم و کالری بالایی دارد مرتبط باشد. تحقیقات در این زمینه نتایج متفاوتی داشته است. برخی از مطالعات نشان دادهاند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
در افرادی که از رژیم‌های غذایی سرشار از گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده استفاده میکنند، افزایش مییابد.
· سبک زندگی: افرادی که فعالیت کمی دارند بیشتر مستعد ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند. انجام فعالیتهای فیزیکی منظم میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
· دیابت: خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که به دیابت مبتلا هستند و یا مقاومت به انسولین دارند بیشتر است.
· اضافه وزن: خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی که اضافه وزن دارند در مقایسه با افرادی که وزن نرمال دارند بیشتر است.
· کشیدن سیگار: ممکن است ریسک این سرطان در افراد سیگاری بیشتری باشد.
· الکل:مصرف زیاد الکل خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد.
· پرتو درمانی برای سرطان: پرتو درمانی قبلی که برای درمان سرطانهای روی شکم انجام میشود، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد.
پیشگیری از سرطان روده بزرگ:
حال که میدانیم چه افرادی بیشتر مستعد این بیماری هستند. باید با انجام اقدامات پیشگیرانه سلامت خود را حفظ کنیم. از جمله
این اقدامات شامل موارد زیر میباشد.
غربالگری سرطان روده بزرگ
پزشکان توصیه میکنند که افراد با خطر متوسط ابتلا سرطان روده بزرگ دارند غربالگری سرطان روده بزرگ را در حدود سن 50 سالگی در نظر بگیرند. اما افرادیکه در معرض خطر ابتلای بالاتری به سرطان هستند مانند کسانیکه سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند باید زودتر غربالگری را در نظر بگیرند.
چندین گزینه برای غربالگری وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در مورد گزینههایی که میتوانید انتخاب کنید با پزشک مشورت کنید و با هم تصمیم بگیرید که کدام آزمایش برای شما مناسب است.
تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ
شما میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ، با انجام اقداماتی سبک زندگی روزانه خود را تغییر دهید. اقدامات لازم:
· مصرف انواع متنوعی از میوهها، سبزیجات و غلات کامل: این مواد حاوی ویتامینها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدانها هستند که در پیشگیری از سرطان نقش دارند. انواعی از میواهها و سبزیجات را انتخاب کنید تا مجموعهای از ویتامینها و مواد مغذی را دریافت کنید.
· سیگار نکشید: با پزشک خود در مورد راههای ترک سیگار صحبت کنید.
· بیشتر روزهای هفته ورزش کنید: سعی کنید بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه به ورزش بپردازید. اگر کم تحرک هستید، به آرامی ورزش را شروع کنید و تدریجاً تا 30 دقیقه افزایش دهید. همچنین قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید.
· وزن سالم خود را حفظ کنید: اگر وزن مناسبی دارید با ترکیب یک رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه آن را حفظ کنید. اگر نیاز دارید وزنتان کاهش یابد از پزشک خود در مورد راههای سالم رژیم غذایی سوال کنید. با افزایش میزان ورزش و کاهش کالری دریافتی به آرامی وزن خود را کاهش دهید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم:
در صورتیکه متوجه علائم مداوم شدید که شما را نگران میکند، به پزشک مراجعه کنید. با پزشک خود در مورد زمان شروع غربالگری سرطان روده مشورت کنید. دستوالعملهای عمومی، انجام غربالگری سرطان روده بزرگ را در حدود سن 50 سالگی توصیه میکنند. همچنین در صورت داشتن سابقه خانوادگی این بیماری، پزشک ممکن است غربالگری مکرر یا زودتر را توصیه کند.
در مقاله بعدی میتوانید نحوه تشخیص و پروسه درمان سرطان روده را نیز مطالعه بفرمایید.
