ام اس – تشخیص و درمان

تشخیص و درمان ام اس 

بیماری MS یا مالتیپل اسکلروزیس، یکی از بیماری های شایع و شناخته شده ناشی از نقص سیستم ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی نخاع حمله کرده و در عملکرد آن اخلال ایجاد میکند. به همین دلیل مبتلایان به ام اس دچار مشکلات حرکتی و عصبی میشوند. 

بیماری ام اس معمولا در دهه 30،20 یا 40 زندگی افراد تشخیص داده میشود اگرچه در هر سنی احتمال آن وجود دارد و شیوع آن در خانمها 2 تا 3 برابر بیشتر از آقایان است. طبق تحقیقات اخیر شیوع این بیماری در ایران نیز در حال افزایش است. به طور کلی درمان قطعی برای این MS وجود ندارد ولی می توان با روشهای درمانی مناسب بهبود بیمار را بعد از حملات سرعت بخشید و یا سیر بیماری را تغییر داد و علایم را کنترل کرد. 

بیماری ام اس به عنوان شایع ترین بیماری ناتوان کننده در بین جوانان غیر از بیماری های ناشی از سانحه و جراحت شناخته می شود. از این جهت آگاهی داشتن در مورد آن بسیار حائز اهمیت است. در مقاله قبلی میتوانید علل بیماری و ریسک فاکتورها، علایم و نشانه ها و همینطور انواع MS و تفاوت روند پیشرفت بیماری و حملات ام اس را مطالعه کنید. در این مقاله راهکارهای درمانی آن و همچنین وضعیت پیشرفت و شیوع این بیماری در ایران را مورد بررسی قرار میدهیم.  

تشخیصMS  

از آنجایی که تست مخصوص ام اس وجود ندارد پزشکان برای تشخیص این بیماری معمولا بیماریهای دیگری را که علایم مشابه دارند بررسی می کنند و با رد کردن آنها به تشخیص افتراقی MS می رسند. بدین منظور پزشکان مجوعه ای از روشهای تشخیصی شامل تست خون، نمونه برداری از مایع مغزی-نخاعی (lumbar puncture)، ام آر آی (MRI) و تست پتانسیل برانگیخته (Evoked potential tests) استفاده می کنند.  

در مجموع تشخیص ام اس در اغلب افراد توسط پزشک ساده است و براساس الگوی علایم بیماری تشخیص داده شده و با تصویر برداری ام آر آی تایید می شود. در مواردی که فرد دارای علایم غیر متداول یا نوع پیشرونده بیماری است پزشک از تستهای بیشتر که در بالا اشاره شد استفاده خواهد کرد.  

درمان MS 

درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد و روشهای درمانی بر سرعت بخشیدن به روند بهبودی بعد از حمله، کاهش سرعت پیشرفت بیماری و کنترل علایم بیماری متمرکز هستند. خوشبختانه گاهی افراد مبتلا چنان علایم خفیفی دارند که به درمان نیاز ندارد.  

درمان حملات ام اس:  

- کورتیکواسترویید ها Corticosteroids)) مانند پردنیزول خوراکی (oral prednisone) یا متیل پردنیزول داخل وریدیintravenous
methylprednisolone)) تجویز می شوند تا التهاب عصبی را کاهش دهند ولی عوارض جانبی هم دارند.  

- پلاسمافرزیس یا تعویض پلاسما خون انجام می شود 

 درمان تعدیل پیشرفت بیماری یا تعدیل کننده بیماری: 

- در مورد MS پیشرونده اولیه، تنها درمان تعدیل کننده بیماری(Disease-Modifying Therapy) که در حال حاضر توسط سازمان غذا و دارو آمریکا FDA تایید شده است اوکرلیزوماب ocrelizumab است  

- در مورد ام اس عود کننده –بهبود یابنده درمانهای تعدیل کننده بیشتری موجود است که شامل داروهای تزریقی و خوراکی می شود. اگرچه درمان تهاجمی با این داروها در اسرع وقت سرعت حملات ام اس، شکل گیری آسیبهای جدید و نهایتا از بین رفتن بافت مغز و به وجود آمدن انواع ناتوانی ها را کاهش می دهد، ولی به دلیل وجود عوارض جانبی این داروها که خطرات سلامتی قابل توجهی به همراه دارند، انتخاب داروی مناسب بر اساس فاکتورهای مختلف برای هر فرد بیمار بسیار مهم و حیاتی است. 

درمان علایم و نشانه های بیماری: 

 - درمان فیزیکی: تمرینات کششش و تقویتی می تواند ماهیچه ها را قوی کند و بعضی علایم بیماری را متوقف نماید. 

 - داروهای مختلف مانند: ریلکس کننده ماهیچه، کاهش دهنده خستگی، افزایش دهنده سرعت راه رفتن و غیره می تواند علایم بیماری را بهبود بخشد. 

معمولا اولین علائم MS چیست؟ 

علائم اولیه مولتیپل اسکلروزیس (MS) عبارتند از: 

· مشکلات بینایی 

· سوزن سوزن شدن و بی حسی 

· درد و اسپاسم 

· ضعف یا خستگی 

· مشکلات تعادل یا سرگیجه 

· مشکلات مثانه 

· اختلال عملکرد جنسی 

· مشکلات شناختی 

ام اس با انسان چه می کند؟ 

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری سیستم عصبی مرکزی است که می تواند مغز، نخاع و اعصاب بینایی را تحت تاثیر قرار دهد. علائم شایع شامل خستگی، مشکلات مثانه و روده، مشکلات جنسی، درد، تغییرات شناختی و خلقی مانند افسردگی، تغییرات عضلانی و تغییرات بینایی است. 

آیا می توانید با ام اس زندگی کاملی داشته باشید؟ 

در صورت تشخیص مولتیپل اسکلروزیس (MS) ممکن است مجبور باشید زندگی روزمره خود را تغییر دهید تا با شرایط بیماری تطبیق یابید. اما با مراقبت و حمایت صحیح بسیاری از بیماران مبتلا به MS می توانند زندگی طولانی، فعال و سالمی داشته باشند. 

ام اس در ایران 

اگرچه پیش از این ایران جز مناطق پرخطر برای MS به حساب نمی آمده است، اما متاسفانه به تازگی آمار نشان می دهد میزان شیوع این بیماری در ایران در حال افزایش است. در یک بررسی انجام شده برای شیوع بیماری ام اس در بین استانهای ایران، اصفهان بالاترین آمار ابتلا را داشته و پس از آن چهارمحال و بختیاری، فارس و تهران در رده های بعدی قرار گرفته اند.