اسکولیوز – علت و علائم
اسکولیوز چیست و چه علائمی دارد؟
اسکولیوز انحنای غیر طبیعی ستون فقرات است. شکل طبیعی ستون فقرات یک فرد شامل یک انحنا در بالای شانه و یک انحنا در قسمت پایین کمر است. اگر ستون فقرات شما از این طرف به سمت دیگر خمیده است یا به شکل S یا C است، ممکن است به اسکولیوز مبتلا شده باشید.
طبق گزارش انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا (AANS)، حدود 80 درصد موارد اسکولیوز هیچ علت قابل شناسایی ندارند. این بیماری اغلب در 7
سال اول زندگی کودک تشخیص داده می شود.
اسکولیوز بر طبق میزان انحراف ستون مهره‌ها به اسکولیوز خفیف، اسکولیوز متوسط و اسکولیوز شدید دسته‌بندی می‌شود. در زیر به بررسی مختصر آن پرداخته شده است. در مقاله بعدی نیز به نح وه تشخیص و درمان این بیماری میپردازیم.
علت اسکولیوز چیست؟
اسکولیوز بیماری پیچیده‌ای است و می‌تواند در افراد بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود به همین خاطر لازم است تا هر بیمار به طور دقیق ارزیابی شود تا علت یا علت‌هایی که در ایجاد آن مؤثر بوده‌اند شناسایی شوند. در زیر به اختصار برخی علل ایجاد اسکولیوز ذکر شده‌اند:
ژنتیک: به نظر می‌رسد ژنتیک یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری این بیماری است و امکان اینکه برخی ژنها باعث ایجاد آن شوند وجود دارد.
مشکلات مربوط به عضلات: این مورد معمولاً به طور مستقیم علت ایجاد اسکولیوز نیست و عدم تعادل عضلانی اغلب در نتیجه‌ی اسکولیوز ایجاد می‌شود؛ با این حال موارد اندکی از اسکولیوز وجود دارند که به این دلیل ایجاد شده‌اند. این مورد در ورزشکارانی که ورزش‌های سنگین روی یک بخش خاص بدن انجام می‌دهند و همچنین افرادی با اختلالات مرتبط با سیستم عضلانی مانند دیستروفی عضلانی مشاهده شده است.
مشکلات مربوط به بافت پیوندی: اختلالات بافت پیوندی مانند سندرم مارفان و هر عاملی که باعث ایجاد نقص و تغییر در این بافت می‌شوند نیز می‌توانند از عوامل ایجاد این بیماری باشند.
آسیب بخش فوقانی گردن: بررسی بیماران این موضوع را نشان می‌دهد که بسیاری از مبتلایان به اسکولیوز در زمان تولد دچار آسیب شده‌اند. سر و گردن نوزاد هم در زایمان طبیعی و هم در سزارین بسیار آسیب‌پذیر است و امکان آسیب در ناحیه‌ی گردن در صورت وارد آوردن فشار زیاد وجود دارد. برخی کودکان به خاطر تغییر در ساختار رباط‌های خود نسبت به سایرین انعطاف بیشتری دارند و این خود زمینه‌ساز بروز آسیب خواهد بود.
تنش ریسمان نخاعی: نخاع از بالاترین قسمت ستون مهره‌ها تا قسمت انتهایی آن امتداد یافته و چنانچه قابلیت کشسانی اعصاب نخاع کم شود و یا استخوان‌های ستون مهره‌ها سریعتر از اعصاب رشد کنند، در نتیجه تنش روی اعصاب به وجود می‌آید. اندازه‌گیری این موضوع در بروز اسکولیوز بسیار دشوار است و در برخی افراد نقش جزیی داشته و در برخی دیگر عامل اصلی بروز اسکولیوز است. دو ژن وجود دارند که بر تنش نخاعی اثر می‌گذارند، یکی از این ژنها خاصیت کشسانی ریسمان نخاعی را کدگذاری می‌کند و به نظر می‌رسد مشکلات مربوط به این ژن منجر به بروز اسکولیوز قفسه سینه می‌شود. ژن دوم خاصت کشسانی اعصاب نخاعی که از ستون مهره‌ها ناحیه لامبر انشعاب پیدا می‌کنند را تنظیم می‌کند؛ به نظر می‌رسد مشکلات مربوط به این ژن بیشتر در گودی کمر ایجاد می‌شود.
تأثیر مواد غذایی و مواد شیمیایی: مشخص شده است که برخی مواد غذایی و مواد شیمیایی در ابتلا به اسکولیوز نقش دارند؛ برای مثال کلر موجود در آب استخرهای سرپوشیده و مواد افزودنی در گوشت می‌توانند سبب افزایش خطر ابتلا به اسکولیوز شوند.
علائم اسکولیوز چیست؟
اولین علائم قابل مشاهده‌ی اسکولیوز معمولاً در وضعیت قرارگیری بدن قابل مشاهده است و خود را به شکل عدم تقارن نشان می‌دهد. در برخی افراد بدن به یک سمت متمایل می‌شود و یا یکی از شانه‌ها بالاتر از دیگری قرار می‌گیرد. برخی افراد مبتلا به اسکولیوز هنگام راه رفتن می‌لنگند زیرا یک پا کوتاه‌تر از دیگری است. تغییرات ایجاد شده در فرم بدن می‌تواند لباس‌ها را در تن افراد نامتقارن نشان دهد.
به ندرت پیش می‌آید که افراد مبتلا به اسکولیوز دچار درد شوند. خود بیماری عامل اصلی درد نیست بلکه تأثیری که بر سایر قسمت‌ها میگذارد منجر به بروز درد می‌شود. یکی از دردهای رایج در این بیماران کمردرد است زیرا این کجی بر دیسک‌های ستون مهره‌ها، رباط‌ها، عضلات و اعصاب فشار وارد آورده و منجر به بروز درد می‌شود.
در برخی بیماران میزان شدید انحراف ستون مهره‌ها منجر به عدم تراز در لگن می‌شود که این قضیه بر نحوه‌ی راه رفتن فرد بیمار اثر میگذارد و در طول زمان منجر به بروز پا درد می‌شود.
احساس خستگی بعد از مدتی نشستن یا ایستادن نیز می‌تواند از علائم اسکولیوز باشد. هرچی میزان انحراف بیشتر باشد، عضلات برای متعادل نگه داشتن بدن باید بیشتر کار کنند و به همین دلیل منجر به بروز خستگی می‌شود. دلیل دیگر این است که در اسکولیوز شدید می‌تواند به قفسه سینه فشار وارد کند و توانایی تنفس را کاهش می‌دهد.
در مواردی که بیمار انحرافات بسیار شدید دارد، این انحراف منجر به چرخاندن قفسه سینه و دنده‌ها شده و منجر به ایجاد مشکلات قلبی، عروقی و تنفسی می‌شود.
