کمردرد- علت و درمان کمردرد
کمردرد- علت و درمان کمردرد
کمردرد یکی از شایع‌ترین دردهایی هست که میتواند افراد را در هر سن مبتلا سازد. حرکت ناگهانی، خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین، بد خوابیدن، خشک شدن عضلات و کشیدگی عصب یا آسیب مهره‌ها از جمله علل اصلی ایجاد کمردرد هستند. کمردرد به عنوان مهمترین عامل معلولیت و ناتوانی در جهان نیز شناخته می‌شود.
برخی پزشکان بر این باورند از هر 5 انسان، 4 نفر در مقطعی از زندگی دچار کمردرد می‌شوند. درد کمر و پشت میتواند رنج وسیعی را شامل شود. بسته به علت و محل کمردرد ممکن است بیمار گرفتگی عضلانی، تیرکشیدن، سوزش یا درد مزمن را تجربه نماید. همچنین برای هر بیمار بسته به شرایطی که دارد ممکن است، راه رفتن، خوابیدن، نشستن، خم شدن یا بلند کردن چیزی موجب افزایش درد شود.
خوشبختانه با اقدامات ساده میتوانید از ابتلا به کمردرد پیشگیری نمایید. همچنین راه حل‌های موثری نیز وجود دارد که میتواند
کمردرد شما را در مدت چند روز تسکین دهد. در این مقاله با ما همراه باشید تا عوامل خطر کمردرد را بشناسیم و برخی از بایدها و نبایدهایی که منجر به خداحافظی با کمردرد می‌شود را بررسی نماییم.
علت کمردرد چیست؟
در بسیاری از مواقع یافتن دلیل کمردرد لزوما میسر نیست. اما برخی عوامل هستند که کمردرد را تشدید می‌کنند یا به عنوان
عوامل خطر برای افزایش احتمال ابتلا به کمردرد در نظر گرفته می‌شوند. برخی از این دلایل زمینه‌ای عبارتند از:
کشیدگی عضله
بلند کردن اجسام سنگین، حرکت سریع، سفتی عضلات، تکان‌های ناگهانی میتواند موجب ایجاد کشیدگی در عضلات اطراف مهره‌ها شود. اسپاسم و درد ناشی از کشیدگی عضلات حرکت کمر را با سختی مواجه میکند و در نتیجه دردهای ناراحت کننده تشدید می‌شود.
مشکل دیسک
دیسک بیرون زده یا پاره شده از جمله مهمترین عوامل ایجاد درد کمر به شمار می‌رود. ایتلا به دیسک کمر به سادگی از طریق
برخی معایتنات و آزمایشات توسط پزشک قابل تشخیص است. اگرچه با انجام ورزش‌ها و مراقبت‌های تخصصی میتوان درد ناشی از آن را تسکین دهد و دیسک خفیف را درمان نماید، اما موارد مزمن مشکلات دیسک کمر، که همراه با ایجاد فشار به عصب و درد شدید است، نیاز به مداخلات پزشکی مثل عمل جراحی دارد.
آرتروز
آرتروز نیز دیگر مشکلی است که میتواند به کمر آسیب وارد کرده و کمردرد و مشکلات حرکتی ناشی از آن را افزایش دهد. آرتروز در
ستون فقرات میتواند موجب تنگ شدن فضای اطراف نخاع شود.
پوکی استخوان
بیماران مبتلا به پوکی استخوان ممکن است هر لحظه و با هر فشاری دچار شکستگی استخوان شوند. طبیعتا اگر شکستگی و شدت پوکی استخوان در ستون فقرات و مهره‌های کمر اتفاق بیافتد، کمردردهای بسیار شدید و دردناک به وجود می‌آید.
از جمله دیگر عوامل تشدیدکنندۀ کمردرد میتوان به این موارد اشاره نمود:
اضافه وزن:
استخوان‌ها، مفاصل و به خصوص مهره‌های کمر و ستون فقرات در افرادی که اضافه وزن دارند، فشار بیشتری را
متحمل می‌شود. طبیعتا اگر وزن بیمار کاهش یابد کمردرد او نیز کمتر می‌شود.
سن
افزایش سن نیز فاکتور خطر دیگری برای کمردرد می‌باشد. از 30 سالگی به آهستگی ذخیره کلسیم استخوان‌ها کم می‌شد.
از بعد از 40 سالگی عوارضی چون خشکی مفاصل، کمر درد به آهستگی بروز می‌یابد و پس از یائسگی سرعت تحلیل استخوان‌ها بیشتر می‌شود. به همین دلیل اگر خود را تسلیم پیری نماییم و برای جبران اثرات منفی افزایش سن، کار خاصی انجام ندهیم، ابتلا به کمردرد بیش از پیش محتمل می‌گردد.
ورزش نکردن
افرادی که فعالیت جسمانی منظم ندارند بیشتر در معرض افت جسمانی قرار می‌گیرند. برعکس اگر ورزش و فعالیت منظم داشته باشیم عضلات اطراف مهره‌ها تقویت شده و بار و فشار اضافی را از مهره‌ها برداشته و از کمردرد پیشگیری می‌شود.
درمان کمردرد
کمردرد در هر سن و جنستی بروز میکند. حتی کودکان و نوجوانان نیز ممکن است به دلایل مختلف درگیر درد و گرفتگی کمر شوند. به همین دلیل بهترین کار پیشگیری از کمردرد است. حتی اگر وضعیت جسمانی خوبی دارید مراقب فشار وارده به کمر باشید. در بلند کردن اجسام سنگین، نشستن و حرکت دقت کافی داشته باشید که دچار کمردرد نشوید.
اما اگر پیشگیری کارامد نبود و دچار کمردرد شدید به این توصیه‌ها توجه فرمایید:
استراحت
یک تا دو روز اول که دچار کمردرد شدید بیشتر استراحت نمایید. دراز کشیدن بهترین درمان در آغاز کمردرد است. البته دقت فرمایید که دراز کشیدن به مدت طولانی و چندین روز متوالی خود میتواند اثرات منفی داشته باشد. در حالت عادی و کمردردهای خفیف و گذرا، یک یا دو روز استراحت کفایت میکند، مگر آنکه پزشک متخصص به شما توصیه نماید که برای روزهای بیشتری نیاز به استراحت دارید.
ورزش
اگرچه وقتی دچار کمردرد هستید نباید هیچ فشاری به مهره‌ها وارد سازید اما برخی از ورزش‌ها برای تقویت عضلات اطراف و
برداشتن بخشی از بار و فشار از روی مهره‌ها بسیار مفید می‌باشد. پیاده‌روی، شنا و برخی از حرکات یوگا برای بیمارانی که کمردرد دارند معجزه بخش است. بهتر است در انتخاب دیگر ورزش‌ها حتما با پزشک متخصص مشورت نمایید و چنانچه به طور مستمر ورزش دیگری انجام می‌دهید، حتما مربی خود را از مشکلی که برای کمرتان به وجود آمده آگاه سازید تا ورزش‌ها و حرکات اصلاحی به شما بدهد.
ورزش مستمر نه تنها بدن شما را قوی میکند بلکه انعطاف پذیری کمرتان را نیز بهبود می‌بخشد. همچنین به شما کمک میکند که با کاهش وزن بخشی از فشار اضافی وارده بر کمر را نیز رفع سازید.
درست بایستید
اگر در محیط کار عادت به ایستادن طولانی دارید توجه فرمایید که باید کاملا صاف بایستید. بدن را در حالتی نگه دارید که مهره‌ها
کج نشود و فشار در هر دو سمت بدن به یک اندازه پخش شود. اگر عضلاتتان به اندازه کافی قوی نیست و امکان دارد در حالت ایستاده فشار بیشتری به کمر وارد شود، میتوانید از ابزارهای کمکی مثل کمربند طبی استفاده نمایید.
البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که ایستادن طولانی مدت برای سلامت جسمانی خیلی خوب نیست. باید هر چند دقیقه یک‌بار حالت بدن خود را تغییر دهید تا خشک نشود. ایستادن طولانی میتواند علاوه بر کمردرد موجب زانودرد و واریس نیز بشود. پس از آنکه کمی ایستادید میتوانید کمی بنشینید، کمی راه بروید و حرکات کششی برای حفظ انعطاف بدن انجام دهید.
درست بنشینید
اگر در محیط کار یا در منزل زیاد می‌نشینید نیز بدانید به کمر خود آسیب می‌زنید. اگر طرز نشستن صحیح رعایت نشود، مهره‌ها و
دیسک‌های انتهایی کمر از جای طبعی خود خارج شده و تحت فشار قرار می‌گیرند. انداختن پا، روی پا نیز میتواند کانال نخاع را تنگ کرده و کمردرد را تحریک نماید.
چنانچه از کمردرد زنج می‌برید، صاف بنشینید. صندلی استانداردی انتخاب کنید که نه زیاد بلند و نه زیاد کوتاه باشد. پشتی صندلی را به خصوص در هنگام رانندگی یا در زمان کار متناسب با آناتومی بدن خودتان تنظیم نمایید. میتوانید علاوه بر کمربند طبی از سایر ابزار مثل تشکچه یا بالشت و زیرپایی نیز استفاده نمایید که فشار مضاعف وارده را از روی کمر بردارید.
نشستن طولانی نیز مثل ایستادن، اکیدا منع می‌گردد. حتما در فواصل معین از حالت نشسته تغییر حالت دهید. بایستید، راه بروید و حرکات نرم و آرام کششی را تمرین نمایید تا مهره‌های کمر فرصت بازیابی خود را بیابند.
درست بلند شوید
حرکات ناگهانی دشمن کمر هستند. برای بلند شدن و تغییر حالت دقت کافی داشته باشید. در حد امکان هیچ وسیله سنگینی را بلند نکنید و اگر مجبور به حمل چیزی بودید حتما از چرخ‌دستی یا کمک افراد دیگر استفاده نمایید. اگر مجبور به خم شدن هستید زانوها را خم کنید و کمرتان را صاف نگه دارید.
داروها
برخی از پمادها که در بسیاری از مواقع منشا گیاهی و کاملا بی ضرر دارند برای رفع درد و گرفتگی کمر بسیار سودمند هستند. پمادها
و روغن‌های مناسب رفع کمردرد اغلب بدون نیاز به نسخۀ پزشک از داروخانه‌ها قابل تهیه هستند. گاهی اوقات نیز اگر مشکل از مفاصل و استخوان باشد ممکن است با مصرف یک دوره داروهای مکمل تقویت کنندۀ مفصل و استخوان بتوانید ریزمغذی‌های لازم را جذب کرده و از شر کمردرد رها شوید.
چه زمانی برای کمردرد به پزشک مراجعه کنیم؟
آنچه در این مقاله گفته شد، راهکارهایی عمومی برای رفع دردهای خفیف و غیر مزمن است. اما قطعا این تکنیک‌ها جایگزین درمان
تخصصی در مواقع ضروری نمی‌شود. در برخی موارد نیاز است بلافاصله با پزشک مشورت نمایید تا خطرات احتمالی را بررسی کنند. برخی از این موقعیت‌ها که نیاز به مشورت قطعی با یک پزشک دارد به این شرح است:
· طولانی شدن درد
در اغلب موارد اگر درد خفیف و عادی باشد طی چند روز مراقبت در منزل رفع می‌شود. اما در صورتی که کمردرد شما بهبود نیافت و یا با گذشت زمان بدتر شد حتما با یک پزشک مشورت نمایید.
· سوزن سوزن شدن پا
اگر کمردرد همراه با بی حسی، درد یا سوزن سوزن شدن پا به ویژه از زانو به پایین همراه است باید فورا با یک پزشک مشورت
نمایید تا آسیب‌های احتمالی را شناسایی کند. این حالات غیر طبیعی ممکن است در یک یا هر دوپا ایجاد شود.
· درد شدید
اگر کمردردتان خیلی شدید و ناراحت کننده است و با استراحت بهبود نمی‌یابد حتما نیاز به مشورت با پزشک خواهید داشت.
· کمردرد ناشی از آسیب
اگر کمرتان ضربه خورده، از جایی سقوط کردید یا تصادفی داشته‌اید حتما به سرعت به یک پزشک مراجعه نمایید.
· علائم دیگر همراه با کمردرد
اگر علائم مشکوک دیگری مثل تب، کاهش وزن شدید و غیره همراه با کمردرد بروز یافته است، شاید نشان از بیماری‌های دیگری چون مشکلات مثانه یا روده باشد. به همین دلیل ضرورت دارد در صورت مشاهدۀ چنین علائمی سریعا به پزشک مراجعه فرمایید.
